«Tο τραύμα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1 έως και 45 ετών κι είναι επιδημία»
Γεώργιος Βέλμαχος
καθηγητής χειρουργικής
του Χάρβαρντ
και διευθυντής
του κέντρου τραύματος της Βοστώνης
Επιδημία αποτελεί το τραύμα, που είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1 έως και 45 ετών στην Ελλάδα ή στον υπόλοιπο κόσμο!Είναι τα στοιχεία, που δημοσιοποίησε ο καθηγητής χειρουργικής του Χάρβαρντ και διευθυντής του κέντρου τραύματος της Βοστώνης, Γεώργιος Βέλμαχος μιλώντας την Παρασκευή 4 Απριλίου 2025 σε συνέντευξη τύπου στη Θεσσαλονίκη
Επιδημία αποτελεί το τραύμα, που είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1 έως και 45 ετών στην Ελλάδα ή στον υπόλοιπο κόσμο!Είναι τα στοιχεία, που δημοσιοποίησε ο καθηγητής χειρουργικής του πανεπιστημίου Χάρβαρνττων ΗΠΑ και διευθυντής του κέντρου τραύματος της Βοστώνης, Γεώργιος Βέλμαχος MD, PhD μιλώντας την Παρασκευή 4 Απριλίου 2025 σε συνέντευξη τύπου, η οποία δόθηκε στο πλαίσιο των εργασιών του Εθνικού συνέδριου τραύματος και του 1ου φόρουμ τραύματος χωρών νοτιοανατολικής Ευρώπης στο συνεδριακό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Για τα παιδιά
ή για τα εγγόνια
«Αν υπάρχει πιθανότητα τα παιδιά σου και τα εγγόνια σου να πεθάνουν από κάτι, θα πεθάνουν από τραύμα. Δε θα πεθάνουν, ούτε από ιλαρά, ούτε από εγκεφαλίτιδα, ούτε από κάτι παρόμοιο», σχολίασε ο κ. Βέλμαχος.
Το τραύμα
είναι επιδημία και «μάστιγα»
«Το τραύμα είναι επιδημία. Ουσιαστικά είναι μία ασθένεια, γιατί σκοτώνει το πιο δυναμικό και νεαρό μέρος του πληθυσμού σε επιδημικές διαστάσεις. Στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο είτε στις αναπτυγμένες χώρες, είτε στις αναπτυσσόμενες, το τραύμα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1 έως και 45 ετών. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν, που ονειρεύονται, που μπορούν να παράγουν, είναι αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από τραύμα», παρατήρησε ο γνωστός καθηγητής.
«Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), το τραύμα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως από όσους σκοτώνουν μαζί οι τρεις μεγάλες μολυσματικές ασθένειες στον πλανήτη, δηλαδή η φυματίωση, η ελονοσία και το AIDS», τόνισε ο καθηγητής, ο οποίος πρόσθεσε ότι:
«Είναι «μάστιγα» όχι μόνο, γιατί σκοτώνει, αλλά γιατί αφήνει ανάπηρους, πολλές φορές με μόνιμες αναπηρίες, σε πολλαπλάσιο αριθμό από αυτούς που σκοτώνει. Είναι ένα πρόβλημα κοινωνικό, ειδικά για την Ελλάδα που δε δικαιούται να χάνει νέους ανθρώπους, κυρίως εξ αιτίας της υπογεννητικότητας».
Τα Κέντρα τραύματος
Το αντίδοτο
της πιο θανατηφόρας
σύγχρονης επιδημίας
Η Ελλάδα σε όλες τις μετρήσεις είναι εξαιρετικά χαμηλά στην αντιμετώπιση και στη διάσωση των τραυματιών σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ απέχει πολύ και από την Αμερική που διαθέτει το καλύτερο σύστημα τραύματος παγκοσμίως.
«Αυτό συμβαίνει, γιατί δεν υπάρχει κανένα σύστημα τραύματος σε προ-νοσοκομειακό, δια-νοσοκομειακό και μετά-νοσοκομειακό επίπεδο. Επίσης, δεν υπάρχει τομέας εκπαίδευσης στη χειρουργική τραύματος,όπως,συμβαίνει στην Αμερική και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης.
Ο νόμος για τη δημιουργία κέντρων τραύματος, που ψηφίστηκε πρόσφατα, αποτελεί τον «ακρογωνιαίο λίθο» για να φτιάξουμε το σύστημα. Χωρίς αυτόν «χτίζαμε σπίτια στην άμμο». Η προσπάθεια αυτή έχει διάρκεια ζωής περί τα είκοσι χρόνια. Ο υπουργός Άμυνας θα φέρει στρατιωτικό νόμο για τη δημιουργία του πρώτου κέντρου τραύματος στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο, γιατί είναι θέμα εθνικής ασφάλειας», δήλωσε ο κ.Βέλμαχος.
Εμπλοκή
διάφορων ειδικοτήτων
στο τραύμα
Παράλληλα, ανέφερε ο ίδιος ότι:
«Στο τραύμα είναι δεκάδες οι ειδικότητες που εμπλέκονται. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που χτύπησε με το μηχανάκι έχει σπασμένα κόκκαλα, άρα χρειάζεται ορθοπεδικό, έχουν σκιστεί ο σπλήνας και το ήπαρ του, άρα χρειάζεταιγενικό χειρουργό,έχει κάκωση στα νεφρά, άρα χρειάζεται ουρολόγο, έχει κάκωση στον εγκέφαλο, άρα χρειάζεται νευροχειρουργό και νευρολόγο, χρειάζεται εντατική παρακολούθηση, άρα εντατικολόγο.
Στο τραύμα εμπλέκονται οι πάντες. Χρειάζονται μεγάλα συστήματα που δεν αφορούν μόνο στο σύστημα του τραύματος, αλλά και τη διακίνηση των ασθενοφόρων, στην αγορά των ελικοπτέρων, στη δημιουργία μετά-τραυματικών κέντρων αποκατάστασης. Χρειάζονται πολλά πράγματα σε επίπεδο νομοθεσίας, εκπαίδευσης και κοινωνικής συνείδησης, ώστε να σταματήσουν οι τραυματίες να πεθαίνουν».
Το οικονομικό «αποτύπωμα»
Σύμφωνα με τον κ. Βέλμαχο, το τραύμα είναι ένα «κλειστό» οικονομικό κύκλωμα. Αυτός που τραυματίστηκε με το μηχανάκι και θα μείνει παράλυτος εξ αιτίας της κακής θεραπείας, θα επιβαρύνει το κράτος οικονομικά εφ’ όρου ζωής. Εάν -όμως- λάβει καλή θεραπεία θα γίνει παραγωγικός και γι’ αυτό χρειάζεται να επενδύσουμε στην αντιμετώπιση του τραύματος.
«Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βομβιστική επίθεση στη Βοστώνη, που σημειώθηκε τον Απρίλιο του 2013, όπου υπήρξαν 236 τραυματίες, εκ των οποίων πολλοί έχασαν τα πόδια τους. Πολλούς τους χειρουργήσαμε επάνω σε φορεία για να μην πεθάνουν. Έζησαν όλοι.Θάνατοι μηδέν. Είδα αυτούς τους ανθρώπους που ήταν διαλυμένοι, να γίνονται πάλι παραγωγικά μέλη της κοινωνίας. Όσα χρήματα δαπανήθηκαν για την αποκατάστασή τους επιστράφηκαν, επειδή έγιναν και πάλι εργασιακά λειτουργικοί», διηγήθηκε σχετικά.
Καθοριστικός είναι
ο χρόνος δράσης
Ο καθηγητής θυμήθηκε ότι πριν από δύο χρόνια στην Πάρο ο ίδιος και η οικογένειά του έγιναν μάρτυρες ενός τροχαίου με μηχανάκι και σοβαρά τραυματίες δύο 30χρονους.
Το ασθενοφόρο έφτασε μετά από 40 λεπτά και διακομίστηκαν στο Κέντρο Υγείας του νησιού. Εκεί, οι δύο πολύ βαριά τραυματισμένοι παρέμεναν σε φορεία αβοήθητοι ανάμεσα σε άλλα σοβαρά περιστατικά.Ένας ηρωικός γενικός γιατρός και δύο ηρωικές νοσοκόμες έκαναν ό,τι μπορούσαν.
Ο καθηγητής πήρε τότε τηλέφωνο τους φίλους του στην Αθήνα για να μεταφερθούν οι δύο βαριά τραυματίες, γιατί θα πέθαιναν.
Και εδώ αρχίζει η Οδύσσεια του πρωτοκόλλου. Όπως προέβλεπε, έπρεπε οι δύο βαριά τραυματίες να διακομιστούν στη Σύρο, όπου -όμως- δεν υπήρχαν ειδικοί γιατροί και θα «χάνονταν» 5-6 πολύτιμες ώρες. Επιπλέον προϋπόθεση, με βάση το πρωτόκολλο, ήταν να υπάρχει αξονική τομογραφία, η οποία έγινε σε ιδιωτικό αξονικό τομογράφο. Τελικά, οι τραυματίες έφτασαν με ελικόπτερο στην Αθήνα περίπου 12 ώρες μετά από το τροχαίο!
Στην Αμερική σε μισή ώρα!
«Αυτό, που στην Αμερική «φτάνει» σε μισή ώρα, εδώ «φτάνει» σε 12 ώρες. Οι νεαροί έζησαν από τύχη, επειδή η γυναίκα μου κι εγώ βρεθήκαμε στο σημείο και δώσαμε τις πρώτες βοήθειες», υπογράμμισε ο καθηγητής και αντιπαρέβαλλε το παράδειγμα της Βοστώνης όπου:
«Από τη στιγμή που γίνεται ο τραυματισμός, ο μέσος χρόνος άφιξης της βοήθειας είναι 6 λεπτά, 3-6 ο μέσος χρόνος δράσης στο σημείο του ατυχήματος και άλλα 6-11 λεπτά έως και το πλησιέστερο κέντρο τραύματος. Σε λιγότερο από μισή ώρα έχεις «φτάσει» στο χώρο διάσωσης.
Στην προ – νοσοκομειακή φροντίδα σημαντικό δεν είναι μόνον ο σύντομος χρόνος άφιξης, αλλά και όσοι παραλαμβάνουν τους τραυματίες να είναι εκπαιδευμένοι στο τραύμα. Ο άριστος εξοπλισμός στα ασθενοφόρα και ο πολύ πιο σύγχρονος στα ελικόπτερα αυξάνουν τις πιθανότητες επιβίωσης.
Λειτουργεί ένα δίκτυο τραύματος σε όλη τη χώρα (ΗΠΑ) με διαφορετικά επίπεδα. Κέντρα τραύματος επιπέδου 1 για τα πολύ βαριά περιστατικά, επιπέδου 2 για τα λιγότερο βαριά και επιπέδου 3 για τα ελαφρύτερα.
Λειτουργεί ένα δίκτυο, που καλύπτει όλη την Αμερική και αφορά στους πάντες, ανεξαρτήτως αν έχουν ασφάλιση ή όχι. Ένας λόγος που αγαπάω αυτόν το τομέα είναι ότι ο άνθρωπος που έρχεται στο κέντρο τραύματος δεν έχουμε ιδέα ποιος είναι. Μπορεί να είναι ο σεΐχης ή ένας άστεγος. Όλοι λαμβάνουν την ίδια φροντίδα».
©Typologos.com 2025
