Το 60% των ασθενών διακόπτει τη θεραπεία εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων

Ανησυχητικές διαστάσεις

λαμβάνει

η μη συμμόρφωσή τους

στη θεραπευτική αγωγή

Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει η μη συμμόρφωση των ασθενών στη  θεραπευτική αγωγή τους, αφού, γιατροί και φαρμακοποιοί δηλώνουν ότι κυρίως εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων διακόπτει  το 60% των ασθενών τη θεραπεία του!

Την ίδια στιγμή, το 55% των φαρμακοποιών και το 37% των ιατρών θεωρούν ότι η μη συμμόρφωση των ασθενών στις θεραπείες αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο,  το 8,33% των ιατρών αγνοεί τη σημαντικότητα του θέματος.

Ανακοίνωση στο 11ο ΠΣΕΦ

Τα παραπάνω αποτελέσματα προκύπτουν από ευρωπαϊκές μελέτες που διεξήχθησαν από το 2012 έως και το 2024, ενώ παρουσιάστηκαν από τον καθηγητή Φαρμακευτικής Χημείας του τομέα Φαρμακευτικής Χημείας-Φαρμακογνωσίας και πρόεδρο του τμήματος Φαρμακευτικής του πανεπιστημίου Πατρών, Σωτήριο Στ. Νικολαρόπουλο, ο οποίος μίλησε με θέμα «Η πεντασθενής συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία και ο κομβικός ρόλος του φαρμακείου», στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής (ΠΣΕΦ) που διοργάνωσε στις 15- 16 Μαρτίου 2025 ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ).

Τι δείχνουν

οι ευρωπαϊκές μελέτες

Σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες, επάνω από το 70% των γιατρών και των φαρμακοποιών θεωρούν ότι τα συστήματα υγείας πλήττονται σοβαρά από τη μη συμμόρφωση των ασθενών. Σε ποσοστό άνω του 60% συμφωνούν οι γιατροί και οι οι φαρμακοποιοί, ότι οι  ιατρικές οδηγίες αρκετές φορές δε γίνονται κατανοητές από τους ασθενείς.

Σε ότι αφορά  στις μακροχρόνιες θεραπείες βρέθηκε πως  το 55% των φαρμακοποιών και το 46% των ιατρών θεωρούν ζωτικής σημασίας για την ποιότητα ζωής του ασθενούς την τήρηση της αγωγής και των σωστών οδηγιών που τους δίνει ο θεράπων ιατρός.  Μάλιστα, το 25% των γιατρών θεωρούν ότι την ευθύνη την έχει ο ασθενής.

Μια αποτυχία

που αυξάνει

το συνολικό κόστος

της θεραπείας

«Η αποτυχία εντοπισμού και αποκατάστασης της κακής συμμόρφωσης των ασθενών συχνά «οδηγεί» σε πιο εντατικοποιημένη φαρμακοθεραπεία, με περισσότερες δόσεις φαρμάκων, αυξάνοντας έτσι το συνολικό κόστος της θεραπείας, καθώς και το κίνδυνο περαιτέρω προβλημάτων. Εκτός, όμως, από τις προφανείς δαπάνες, η μη συμμόρφωση των ασθενών μπορεί να «οδηγήσει» σε επιπλοκές στη σχέση ασθενούς και γιατρού, σε λανθασμένες διαγνώσεις και σε πιο ακραίες περιπτώσεις σε περιττή θεραπεία και επιδείνωση της νόσου ή ακόμα και σε θάνατο»,  επισήμανε ο κ. Νικολαρόπουλος.

Οι παράγοντες

που επηρεάζουν

τη συμμόρφωση του ασθενούς

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει πως  η συμμόρφωση του ασθενούς είναι ένα πολύ-παραγοντικό φαινόμενο που προσδιορίζεται από τις εξής πέντε διαστάσεις:

1.

Παράγοντες που αφορούν στο σύστημα υγείας: Ελλιπής οργάνωση συστημάτων υγείας, αδυναμία παροχής-διανομής φαρμάκων, έλλειψη γνώσεων-εκπαίδευσης των επιστημόνων υγείας, αδυναμία της εκπαίδευσης-παρακολούθησης των ασθενών και ανεπάρκεια των  προγραμμάτων κοινοτικής υποστήριξης.

2.

Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες: Η φτώχεια, το χαμηλό μορφωτικό-βιοτικό επίπεδο, η ανεργία, η έλλειψη κοινωνικών δικτύων υποστήριξης, η απόσταση από τα θεραπευτικά κέντρα, το υψηλό κόστος της φαρμακευτικής αγωγής, οι πολιτισμικές πεποιθήσεις σε σχέση με την ασθένεια ή τη θεραπεία, τα οικογενειακά προβλήματα και η φυλή.

3.

Παράγοντες που αφορούν στη θεραπεία, ήτοι:

Η πολυπλοκότητα του θεραπευτικού προγράμματος, η διάρκεια της θεραπείας, οι προηγούμενες αποτυχημένες θεραπείες, η συχνότητα των αλλαγών του θεραπευτικού σχήματος, ο χρόνος της βελτίωσης των συμπτωμάτων μετά από την έναρξη της  αγωγής, οι ανεπιθύμητες ενέργειες και η δυνατότητα του συστήματος υγείας να τις αντιμετωπίσει.

4.

Ατομικοί παράγοντες του ασθενούς, ήτοι: Η ηλικία, το γνωστικό επίπεδο, η οικονομική κατάσταση, οι πεποιθήσεις και οι συμπεριφορές, οι αντιλήψεις, καθώς  και οι προσδοκίες του ασθενούς για τη θεραπεία.

5.

Παράγοντες που επηρεάζονται από την ίδια την πάθηση, ήτοι:

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το επίπεδο της  αναπηρίας (σωματική, διανοητική), ο βαθμός βελτίωσης της ασθένειας και η διαθεσιμότητα αποτελεσματικής αγωγής.

Για την εξοικονόμηση

του κόστους

Αναφερόμενος ο κ. Νικολαρόπουλος στην πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τόνισε ότι το μέγεθος της μη τήρησης των οδηγιών από τους ασθενείς είναι τόσο ανησυχητικό, ώστε περισσότερα οφέλη για την παγκόσμια υγεία θα προκύψουν από τη βελτίωση της συμμόρφωσης των ασθενών στις υπάρχουσες θεραπείες, παρά από την ανάπτυξη νέων ιατρικών θεραπειών.

Σε ότι αφορά στην εξοικονόμηση του κόστους που προκύπτει από τη τήρηση των ιατρικών οδηγιών, υπολογίζεται με το ακόλουθο παράδειγμα: Για κάθε επιπλέον ευρώ που δαπανάται για κάποια φαρμακευτική αγωγή που ο ασθενής τηρεί πιστά, οι ιατρικές δαπάνες θα είναι μειωμένες κατά 7 ευρώ για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, 5 ευρώ για τα άτομα με υψηλή χοληστερόλη και 4 ευρώ για τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση!

Οι προτάσεις αντιμετώπισης

Ο κ.Νικολαρόπουλος είπε ότι η ελλιπής συμμόρφωση αποτελεί πραγματικά απειλή για την υγεία του πληθυσμού και πρέπει να αντιμετωπιστεί, για να μειωθεί το χάσμα μεταξύ των αποτρέψιμων και των πραγματικών προβλημάτων. Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος πρότεινε:

1.

Την αντιμετώπιση ανεπιθύμητων ενεργειών που σχετίζονται με τα θεραπευτικά σχήματα: Εκ τούτου πρέπει να γίνεται ενημέρωση των ασθενών για το τι να αναμένουν σε σχέση με την αγωγή τους και το πώς θα αντιμετωπίσουν τυχόν παρενέργειες. Επίσης, οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται για τις συνέπειες της μη λήψης της θεραπείας.

2.

Το θεραπευτικό σχήμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο και όσο το δυνατόν πιο απλό. Το σχέδιο μπορεί να τροποποιηθεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες του ασθενούς.

3.

Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι κατάλληλες εξετάσεις θα διεξάγονται ανά κατάλληλα χρονικά διαστήματα, ώστε να αποτελούν απόδειξη της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, αλλά και ισχυρό κίνητρο για τη συνέχισή της.

4.

Ένα πολύ-παραγοντικό μοντέλο που θα περιλαμβάνει τους επαγγελματίες της υγείας και τους εκπαιδευόμενους (γιατρούς, φαρμακοποιούς, νοσηλευτές) θα μπορούσε να προσφέρει τις καλύτερες δυνατότητες για  βελτίωση της παρακολούθησης και της επίτευξης θεραπείας για τον ασθενή.

5.

Η δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργανισμού για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των ασθενών στις θεραπείες, καθώς και της σχέσης κόστους-αποτελέσματος.

6.

Ιατρική πληροφορική, ηλεκτρονικός φάκελος υγείας, τηλεϊατρική και τηλεπαρακολούθηση των ασθενών.

©Typologos.com 2025