Η διαφορά της αντιμετώπισης του τραύματος ανάμεσα στην Ελλάδα στη Νότια Αφρική και στη Κολομβία
Τι είπαν
τρεις Έλληνες ειδικοί
που εκπαιδεύτηκαν
στις δύο χώρες

Στη διαφορά της αντιμετώπισης του τραύματος ανάμεσα στην Ελλάδα, στη Νότια Αφρική και στη Κολομβία αναφέρθηκαν τρεις Έλληνες ειδικοί (ο Θεόδωρος Φαχουρίδης, η Ιωάννα Πουρνάρα, η Ζαφειρώ Καραφουλίδου), που συμμετείχαν στο σχετικό Εθνικό συνέδριο και στο 1ο Φόρουμ τραύματος χωρών νοτιοανατολικής Ευρώπης, τα οποία έλαβαν χώρα στις 3-5 Απριλίου 2025 στο συνεδριακό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης
Στη διαφορά της αντιμετώπισης του τραύματος ανάμεσα στην Ελλάδα, στη Νότια Αφρική και στη Κολομβία αναφέρθηκαν τρεις Έλληνες ειδικοί (ο Θεόδωρος Φαχουρίδης, η Ιωάννα Πουρνάρα, η Ζαφειρώ Καραφουλίδου), που συμμετείχαν στο σχετικό Εθνικό συνέδριο και στο 1ο Φόρουμ τραύματος χωρών νοτιοανατολικής Ευρώπης, τα οποία έλαβαν χώρα στις 3-5 Απριλίου 2025 στο συνεδριακό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Ένα κίνητρο
καθαρά ανθρωπιστικό
«Το κίνητρό μας είναι καθαρά ανθρωπιστικό. Δεν έχει να κάνει ούτε με τη φήμη ούτε με τα χρήματα. Θέλουμε να σώζουμε ζωές. Η εκπαίδευσή μου ήταν μία εμπειρία ζωής που άλλαξε την κοσμοθεωρία μου όσον αφορά στην αντιμετώπιση του τραύματος», είπε ο ειδικευόμενος γενικής χειρουργικής και χειρουργός τραύματος, Θεόδωρος Φαχουρίδης.
Ο κ. Φαχουρίδης ήταν ένας από τους 5 Έλληνες χειρουργούς, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν για 6 μήνες στα μεγαλύτερα κέντρα τραύματος, που λειτουργούν στη Νότιο Αφρική (κέντρο τραύματος «Baragwanath») και στη Κολομβία. Οι εκπαιδεύσεις των Ελλήνων γιατρών έγιναν με υποτροφίες από το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».
Η ιδιαίτερη κουλτούρα
των Νοτιοαφρικάνων
«Οι Νοτιοαφρικάνοι έχουν μία ιδιαίτερη κουλτούρα στην αντιμετώπιση του τραυματία σε επείγουσες χειρουργικές καταστάσεις και σε αντίθεση με την Ελλάδα, παρόλο που κι αυτοί έχουν ένα υπό-στελεχωμένο και υπό-χρηματοδοτούμενο σύστημα υγείας, καταφέρνουν, ώστε να επιβιώνουν οι ασθενείς, οι οποίοι διαφορετικά θα χάνονταν», τόνισε ο κ. Φαχουρίδης.
Ο ίδιος συμμετείχε σε 85 χειρουργικές επεμβάσεις κατά τη διάρκεια του εξαμήνου της εκπαίδευσής του.
Το πρώτο διάστημα εκπαιδεύτηκε στην πρώιμη αντιμετώπιση του τραυματία, ήτοι σε χειρισμούς πριν «οδηγηθεί» ο τραυματίας στο χειρουργείο ή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
Στη συνέχεια, συμμετείχε στα χειρουργεία, αρχικά υπό επίβλεψη και μετά έλαβε μέρος ως χειρουργός.
Η αντιμετώπιση
του τραυματία
απαιτεί γρήγορους χειρισμούς
«Η εκπαίδευση αυτή έχει αυξήσει τη χειρουργική αυτοπεποίθησή μου. Η αντιμετώπιση του τραυματία απαιτεί γρήγορους χειρισμούς, καθώς με τις ελάχιστες πληροφορίες που έχεις, εάν δεν πάρεις γρήγορα μία απόφαση, θα καταλήξει.
Το μεγαλύτερο όφελος, που είχα, ήταν να αντιμετωπίζω τους τραυματίες,χωρίς να μου δημιουργείται ο καταρράκτης του άγχους. Ένας άνθρωπος, που δε μπορεί να διαχειριστεί το άγχος του, δεν είναι καλός υποψήφιος για τη χειρουργική τραύματος.
Ο χειρουργός τραύματος χειρουργεί επειγόντως, μέσα στη νύχτα, την ώρα που ίσως δεν υπάρχουν όλες οι υπηρεσίες του νοσοκομείου διαθέσιμες και τα μέλη της ομάδας είναι καταπονημένα από τη δουλειά όλης της ημέρας, ενώ καλείται να λάβει αποφάσεις και να δεχτεί και το βάρος των ευθυνών τους.
Το τραύμα είναι ένα ομαδικό παιχνίδι και απαιτεί να είσαι ομαδικός παίκτης. Είναι μία ομάδα ανθρώπων που συνδέονται όλοι μεταξύ τους και δημιουργούν μία αλυσίδα ζωής για το τραυματία», επισήμανε ο κ. Φαχουρίδης.
Η ελληνική πραγματικότητα
Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας πολύ σημαντικός χειρισμός που πρέπει να γίνει σε τραυματία είναι η επείγουσα ανανηπτική θωρακοτομή.
Στο νοτιοαφρικανικό σύστημα, χωρίς να είναι απαραιτήτως κάποιος χειρουργός τραύματος, έχει την ευχέρεια να το κάνει. Στην Ελλάδα, είτε λόγω φόβου, είτε λόγω απειρίας αυτή η παρέμβαση δε γίνεται.
Στην ανανηπτική θωρακοτομή ο γιατρός στο ΤΕΠ κάνει μια τομή και μπαίνει στο θώρακα, όπου «μπλοκάρει» την αορτή και με κάποιους χειρισμούς προσπαθεί να διατηρηθεί η παροχή του αίματος στονεγκέφαλο.
Στην Ελλάδα ίσως για νομικούς λόγους κι επειδή οι γιατροί φοβούνται τις μηνύσεις, κάνουν αμυντική ιατρική και δεν επιβιώνουν κάποιοι ασθενείς, που θα μπορούσαν να επιβιώσουν.
Λείπει
η σωστή οργάνωση
στην Ελλάδα
«Στην Ελλάδα το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η απουσία χρημάτων. Αυτά λείπουν και στη Νότια Αφρική. Με τους πόρους που έχουμε στα νοσοκομεία μας, αν αυτά οργανωθούν σωστά, μπορούμε να έχουμε αντίστοιχες υπηρεσίες», εξήγησε ο κ. Φαχουρίδης.
Γυναίκες
χειρουργοί τραύματος
Την εμπειρία της από το κέντρο τραύματος της Νότιας Αφρικής περιέγραψε και η ειδικευόμενη γενικής χειρουργικής, Ιωάννα Πουρνάρα.
«Εκεί χειρουργούσαμε κανονικά ως ειδικοί περιστατικά που εδώ ούτε θα τα φανταζόμασταν. Τα 90 περιστατικά τραύματος που είδαμε μέσα σε 6 μήνες, στην Ελλάδα δεν θα τα βλέπαμε ούτε σε 20 χρόνια, διότι εξαιτίας του συστήματος εφημεριών μοιράζονται οι τραυματίες στα νοσοκομεία», διηγήθηκε η κ. Πουρνάρα.
Ακόμη, η κ. Πουρνάρα εξιστόρησε ότι «στο κέντρο τραύματος «Baragwanath» στο Γιοχάνεσμπουργκ οι χειρουργοί είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες. Είμαστε γιατροί και δεν έχει σημασία τι χρωμόσωμα έχουμε. Οι χειρουργοί τραύματος έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Είναι άνθρωποι δυναμικοί, ψύχραιμοι και ξέρουν το πώς να αντιδράσουν στο επείγον».
Σχετικά
με το πρόγραμμα
«Σταύρος Νιάρχος»
«Με το πρόγραμμα «Σταύρος Νιάρχος» εκπαιδευτήκαμε 5 χειρουργοί στη Νότια Αφρική και μαζί με όσους εκπαιδεύτηκαν παλαιότερα είμαστε σχεδόν 20, ενώ οι ανάγκες μας για να στελεχωθούν τα κέντρα τραύματος επιπέδου I στο ΕΣΥ είναι πολύ μεγαλύτερες. Τα μεγάλα ιδιωτικά κέντρα δεν είναι ακόμα έτοιμα να παραλάβουν τραύμα. Πρώτα, θα ξεκινήσουμε να φτιάξουμε το ΕΣΥ», ανέφερε η κ. Πουρνάρα.
Η εμπειρία στη Κολομβία
Από την πλευρά της, η ειδικευόμενη χειρουργικής, Ζαφειρώ Καραφουλίδου, η οποία εκπαιδεύτηκε στο Κάλι της Κολομβίας, δήλωσε ότι αυτό που χαρακτηρίζει το τραύμα είναι ότι ποτέ δεν είναι ίδιο, ποτέ δεν έχεις τον ίδιο ασθενή ή την ίδια κάκωση και αυτό είναι κάτι που τη συναρπάζει.
Παράλληλα, η κ. Καραφουλίδου ανέφερε ότι υπάρχουν πολλές ανισότητες στη Κολομβία, με αποτέλεσμα να συμβαίνουν τραυματισμοί από πυροβόλα όπλα, μαχαιριές, πολλά τροχαία, τα οποία είναι περισσότερα συγκριτικά με την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, οι γιατροί μένουν εκεί, γιατί το Κάλι είναι μέσα στα 30 καλύτερα κέντρα τραύματος του κόσμου και οι ειδικευμένοι παίρνουν τριπλάσιους μισθούς σε σύγκριση με την Ελλάδα.
Μια ομαδική εργασία
«Στο Κάλι, γυναίκα εξειδικευμένη χειρουργός τραύματος είναι μία σε μία ομάδα 12 ατόμων. Στους ειδικευόμενους -όμως- της γενικής χειρουργικής οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άντρες. Δεν έχει κάποια διαφορά το φύλο και αυτό ήταν κάτι που με εντυπωσίασε.
Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη κάποια ζητήματα που λύνονται με τη στάση που «κρατάμε» εμείς οι γυναίκες», τόνισε η κ. Καραφουλίδου, η οποία κατέληξε, λέγοντας ότι:
«Δε μπορώ να πω ότι από μόνη μου έχω σώσει κάποιον, γιατί πρόκειται για ομαδική εργασία. Η αίσθηση, όμως, ότι βοήθησες κάποιον άνθρωπο να σωθεί δε συγκρίνεται με τίποτα. Αυτό είναι η ευτυχία της ζωής μου».
©Typologos.com 2025