Έκθεση «Περί ανθρώπων» στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

συντάκτης f7848c5_wp · Δημοσιεύτηκε 03/03/2025 · Ενημερώθηκε 03/03/2025

5 Μαρτίου – 14 Σεπτεμβρίου 2025

Καλλιόπη Βουτζαλή, The Fortress, the Era of Unreason, 2020, από τη σειρά Clarity Unclear, Συλλογές MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Ο άνθρωπος και όλες οι πτυχές αναπαράστασής του, σε κάθε πλαίσιο (οικογενειακό, κοινωνικό, επαγγελματικό, έμφυλο, μικροϊστορίας και μακροϊστορίας)μπαίνει στο «κάδρο» στη νέα φωτογραφική έκθεση «Περί ανθρώπων» του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, που θα «φιλοξενηθεί» από τις 5 Μαρτίου έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2025 στην Α’ Αποθήκη της Α’ Προβλήτας του λιμανιού της πόλης.

Τα εγκαίνια του εκθεσιακού δρώμενου θα πραγματοποιηθούν στις 7 το βράδυ της Τετάρτης 5 Μαρτίου 2025, στο συγκεκριμένο χώρο.

Μια ανθολογία

107 φωτογραφικών έργων

Η έκθεση παρουσιάζει μια ανθολογία 107 ιστορικών και σύγχρονων φωτογραφικών έργων, Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής φωτογράφων και τα οποία βρίσκονται στις συλλογές του Μουσείου.

Τα έργα αυτά «σκιαγραφούν» στη διάρκεια 100 χρόνων (από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι και σήμερα μέσα από στημένα οικογενειακά και γυμνά πορτρέτα, που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε φωτογραφικά στούντιο, τις αποτυπώσεις της τρέχουσας ή της ιστορικής, της κοινωνικής και της πολιτικής συνθήκης, την απόλυτη στιγμή με την πηγαία ενέργειά της και τη σκηνοθετική επινόηση με την πλήρως ελεγχόμενη διάταξη.

Στο διάβα της έκθεσης ενσωματώνονται οι ιδιαίτερες αφηγήσεις, οι εικαστικοί πειραματισμοί, τα ημερολογιακά ιδιώματα, οι μεταφορές για κεντρικά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως είναι ο θάνατος ή το οικείο και το ξένο, αλλά και η διερεύνηση του εαυτού στην εποχή του «ατομικού πολιτισμού» (me culture). Η έκθεση «κλείνει με μια νότα» από το αύριο και την απεικόνιση του μετά-ανθρώπινου μέσα από ένα ειδικό λογισμικό πρόγραμμα και την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης.

Μια ιστορική διαδρομή

Από την επίσημη ανακοίνωσή της το 1839, η φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε ως «καθρέφτης με μνήμη» της ανθρώπινης ύπαρξης (Όλιβερ Γουέντελ Χολμς –Oliver Wendell Holmes, 1859), «χαρίζοντας» μια ψευδαίσθηση αθανασίας σε περιόδους υψηλής θνησιμότητας.Οι αρχικά συμβατικές πόζες, ατομικές ή ομαδικές, επικύρωναν την ταυτότητα και περιέγραφαν τη μορφή, και εμπλουτίστηκαν σταδιακά, καθώς εξελισσόταν η ίδια η τεχνολογία του μέσου, με εικόνες πιο αυθόρμητες, ακόμη και ανύποπτες.

Η καταγραφή των πάντων

Η πληθώρα των φωτογραφιών με ανθρώπινα θέματα κατέγραφε αποσπασματικά, όσο και καίρια στοιχεία για τις κοινωνικές σχέσεις, τα ήθη της κάθε εποχής, τις συνθήκες εργασίας, τα σημαντικά γεγονότα, «σαρώνοντας» την προσωπική και τη συλλογική ζωή, τη μικροϊστορία και τη μακροϊστορία.

Ο άνθρωπος στο επίκεντρο

Μέσα από αυτή την πανσπερμία των εικόνων και διασχίζοντας όλες τις σαρωτικές αλλαγές, κοινωνικές και τεχνολογικές, ο άνθρωπος μοιάζει να παρέμεινε στο επίκεντρο του πεδίου ορατότητας της φωτογραφίας:

Από τη φωτογραφική τέχνη, τη φωτοδημοσιογραφία και το κοινωνικό ντοκουμέντο, μέχρι και τη μόδα, τη διαφήμιση και επάνω απ’ όλα την αναμνηστική φωτογραφία.

Πρόκειται για αυτή τη κανονική, όσο και αστάθμητη κατηγορία των εικόνων που «ανθεί σήμερα» κυρίως μέσα από την εικονογραφική «θύελλα» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Και όταν ο άνθρωπος δεν ήταν εμφανώς «παρών στο κάδρο» παρέμεναν πολύ συχνά τα ίχνη, αλλά και οι επιπτώσεις των πράξεων του. Με αυτό το τρόπο, η φωτογραφία μοιάζει να συνέργησε, έστω και ακούσια, στην περαιτέρω έκταση του ανθρωποκεντρισμού στη σύγχρονη εποχή παρά στην εξασθένισή του.