Το 13% των παγκοσμίων ορυκτών της χώρας μας  προέρχονται από το Γεωπάρκο της  Λαυρεωτικής

Εκδήλωση

του Συνδέσμου

Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων

στο Λαύριο

Το 13% των παγκοσμίων ορυκτών της χώρας μας προέρχονται από το Γεωπάρκο της Λαυρεωτικής.Αυτό τονίστηκε στην εκδήλωση που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) στα πλαίσια του εορτασμού της Αγίας Βαρβάρας (Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024) στο Λαύριο.

Η σημασία

της περιοχής

της Λαυρεωτικής

Για τη σημασία της περιοχής της Λαυρεωτικής μίλησε ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), Δρ. Πέτρος Τζεφέρης.

«H Λαυρεωτική χαρακτηρίζεται από έναν τεράστιο αριθμό από πρωτογενή, αλλά και δευτερογενή υπέρ-γενετικά ορυκτά ως αποτέλεσμα της οξείδωσης της πρωτογενούς μεταλλοφορίας. Τα ορυκτά αυτά, εκτός από την ιστορική, την αισθητική και την μουσειακή αξία τους, συνεχίζουν να προσφέρουν τεράστιες συγκινήσεις στην επιστημονική κοινότητα», επισήμανε ο Δρ. Τζεφέρης.

«Από τα περίπου 6  χιλιάδες είδη ορυκτών που έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί στη Γη και αναγνωρίζονται επίσημα από την Διεθνή Ορυκτολογική Ένωση (ΙΜΑ), τα 794 προέρχονται από την περιοχή του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής.

Αύριο, κυριολεκτικά αύριο,  αυτός ο αριθμός μπορεί να έχει αυξηθεί. Κάθε χρόνο ανακαλύπτονται και νέα ορυκτά από την περιοχή της Λαυρεωτικής τα οποία αναγνωρίζονται διεθνώς από την ΙΜΑ ως παγκοσμίως πρωτότυπα ορυκτά.

Έτσι,  η Λαυρεωτική κατατάσσεται μεταξύ των σημαντικότερων περιοχών στον πλανήτη σε αριθμό,  αλλά και σε αισθητική αξία καταγεγραμμένων ορυκτών. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι το Λαύριο είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη πυκνότητα εντοπισμού ορυκτών παγκοσμίως.

Τα ορυκτά του Λαυρίου, σε όποιο μουσείο του κόσμου κι αν ευρίσκονται, αποτελούν σημαντικό τμήμα της παγκόσμιας ορυκτολογικής και γεωλογικής κληρονομιάς,  προσφέροντας παράλληλα ένα διαρκές πεδίο μελέτης για τους ερευνητές», ανέφερε ο Δρ. Τζεφέρης.

Η συμβολή

της μεταλλευτικής δραστηριότητας

στις αρχαιολογικές ανασκαφές

Στη συμβολή της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις αρχαιολογικές ανασκαφές και στις  μετά-μεταλλευτικές χρήσεις στα ορυχεία της ΔΕΗ «στάθηκε» ο Διευθυντής Μελετών Εκμετάλλευσης και Περάτωσης Ορυχείων της ΔΕΗ, Χρήστος Ρούμπος. Ως ομιλητής παρουσίασε ο ίδιος τα βασικά χαρακτηριστικά των επιφανειακών λιγνιτωρυχείων, τα οποία σχετίζονται με τις χρήσεις γαιών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση:

(α)

Στις αρχαιολογικές έρευνες, οι οποίες προηγούνται της εξορυκτικής δραστηριότητας, και στη συμβολή των μεταλλευτικών έργων στην ανάδειξη  των αρχαιολογικών χώρων, στην ανασκαφή των αρχαίων οικισμών και στον εντοπισμό των αρχαιολογικών ευρημάτων.

(β)

Στην αξιοποίηση των αποκατεστημένων εκτάσεων ορυχείων σε μεταλιγνιτικές χρήσεις, με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας, στο πλαίσιο της περάτωσης της λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων και του αναπτυξιακού σχεδιασμού για την άμεση μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις

Από τον κ. Ρούμπο παρουσιάστηκαν χαρακτηριστικές περιπτώσεις μεγάλης κλίμακας ανασκαφικών εργασιών στα ορυχεία  του Αμυνταίου και τη Μαυροπηγής του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας, όπου εντοπίστηκαν σημαντικοί νεολιθικοί οικισμοί του  βορειοελλαδικού χώρου και προέκυψαν ιδιαίτερα ευρήματα.

Από την επιφανειακή́ και γεωλογική- αρχαιολογική́ έρευνα στα ορυχεία της Μεγαλόπολης εντοπίστηκαν αξιόλογες αρχαιολογικές θέσεις.  Συνάμα, εκ της μελέτης  των παλαιοπεριβαλλοντικών και των παλαιοκλιματικών δεικτών στα ορυχεία της Μεγαλόπολης, «ήρθαν στο φως»  ευρήματα,  τα οποία υποδεικνύουν ότι η λεκάνη της Μεγαλόπολης αποτέλεσε ένα από τα οικολογικά καταφύγια της νότιας Ευρώπης κατά τη διάρκεια της εποχής των παγετώνων.

Οι μεταλιγνιτικές χρήσεις

στα ορυχεία της ΔΕΗ

Αναφορικά με τις μεταλιγνιτικές χρήσεις στα ορυχεία της ΔΕΗ, επισημάνθηκε από τον κ. Ρούμπο  ότι στο πλαίσιο της περάτωσης λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, υλοποιείται, με εντατικούς ρυθμούς, μια  εκτεταμένη περιβαλλοντική αποκατάσταση των εκτάσεων. Σε αυτές ολοκληρώνεται η εξορυκτική διαδικασία, με σκοπό  τη βέλτιστη αξιοποίησή τους σε ποικιλία νέων χρήσεων. Ο κ. Ρούμπος έκανε  αναφορά στην πρόσφατη σχετική νομοθεσία και στην εκπόνηση μελετών  των ειδικών πολεοδομικών σχεδίων για όλες τις περιοχές των λιγνιτωρυχείων, ενώ παρουσίασε διάφορα χαρακτηριστικά παραδείγματα των νέων χρήσεων γης σε αποκατεστημένα εδάφη.

Το δυναμικό παράδειγμα

του Τεχνολογικού Πολιτιστικού

Πάρκου Λαυρίου

Για το  «Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου: Ένα δυναμικό παράδειγμα αναγέννησης παλιών μεταλλευτικών χώρων» μίλησε ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), αντιπρόεδρος και διεθύνων Σύμβουλος ΕΑΔΙΠ-ΕΜΠ-ΤΠΠΛ. Δημήτριος  Καλιαμπάκος.

Ο κ. Καλιαμπάκος  ανέπτυξε το σχέδιο αναγέννησης των ιστορικών εγκαταστάσεων της πρώην Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου μέσω του σχήματος του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου,  που δίνει έμφαση στη διαρκή εφαρμογή διάφορων πρωτοποριακών τεχνικών σε διεθνές επίπεδο, τόσο για την αντιμετώπιση του οξύτατου περιβαλλοντικού προβλήματος της περιοχή, όσο και για την παραγωγική ανασυγκρότηση στο έδαφος των προκλήσεων της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.Κατά τον ίδιο, «γέφυρα» για το τελευταίο υπήρξε -πέραν της υψηλής αισθητικής αξίας των εγκαταστάσεων- η αναγνώριση του κτιριακού δυναμικού ως «κτίρια-μηχανές», γεγονός που απελευθέρωσε ένα σημαντικό δυναμικό που σήμερα δίνει «χειροπιαστά» και αισιόδοξα αποτελέσματα.

Tο  τεχνολογικό θαύμα

των αρχαίων μεταλλευτών

της Λαυρεωτικής

Κατόπιν, ως γνώστες και μελετητές της γεωλογικής-μεταλλευτικής Λαυρεωτικής ο Δρ. Πέτρος Τζεφέρης και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών ΙΓΜΕ (νυν Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και  Μεταλλευτικών Ερευνών –ΕΑΓΜΕ),  Δρ. Δημήτρης Μπίτζιος,  παρουσίασαν  το τεχνολογικό θαύμα των αρχαίων μεταλλευτών της Λαυρεωτικής, τότε που πριν από τουλάχιστον 2500 χρόνια «μπήκαν τα θεμέλια» των τεχνολογικών μεθόδων του εμπλουτισμού και της μεταλλουργικής κατεργασίας για την παραγωγή, τόσο του μόλυβδου (Pb), όσο και του πολύτιμου μετάλλου του αργύρου (Ag).

Ο Λαυρεωτικός άργυρος

Όπως είναι γνωστό ο Λαυρεωτικός άργυρος συνδέεται με:

♦Τη νικηφόρα Ναυμαχία της Σαλαμίνας.

♦Τα απαράμιλλα μνημεία του Χρυσού αιώνα του Περικλή.

Την έναρξη και τη λειτουργία της πρώτης «βαριάς» βιομηχανίας του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας έγινε ιδιαίτερη αναφορά:

♦Στο τρόπο της έρευνας και του εντοπισμού των αργυρούχων-μολυβδούχων κοιτασμάτων.

♦Στις αρχαίες μεταλλευτικές και μεταλλουργικές μεθόδους κατεργασίας του μεταλλεύματος (φρύξης, αναγωγικής τήξης, κυπέλλωσης και ανάτηξης).

♦Στο πρωτοποριακό για την εποχή θεσμικό μεταλλευτικό πλαίσι.

♦Στα εμβληματικά βιομηχανικά κτίρια του Λαυρίου.

♦Στη βιομηχανική αρχαιολογία.

♦Στις νέες προοπτικές στον τομέα του πολιτισμού και του μεταλλευτικού τουρισμού.

Το αρχαίο θέατρο Θορικού

Το αρχαίο θέατρο Θορικού είναι το αρχαιότερο στον ελλαδικό χώρο και το οποίο κατασκευάστηκε στις παρυφές μεταλλευτικών έργων «έρχεται» να συμπληρώσει τις γνώσεις των επιστημόνων.

Ακριβώς δίπλα στο αρχαίο θέατρο Θορικού χωροθετείται:

♦Το επίπεδο ενός πλυντηρίου εμπλουτισμού του μεταλλεύματος (4ος αιώνας π.Χ) , που αναστηλώθηκε από τη Βελγική Αρχαιολογική Σχολή.

♦Η περίφημη στοά του μεταλλείου Νο3, η οποία διανοίχτηκε για πρώτη φορά στο τέλος της Νεολιθικής εποχής και τη μετάβαση στην Πρώιμη εποχή του Χαλκού. «Επομένως εδώ έγινε η έναρξη της εκμετάλλευσης των μεταλλείων του Λαυρίου και ολόκληρης της Ευρώπης!», είπαν οι δύο ομιλητές.

Σύμφωνα με τους δύο ομιλητές, η πλούσια παρακαταθήκη της αρχαίας και νεότερης μεταλλευτικής δραστηριότητας της Λαυρεωτικής με την πολύ υψηλή μνημειακή πυκνότητα και η πρόσφατη ένταξή της στην οικογένεια της Unesco, αποτελούν την προστιθέμενη αξία του νεότερου Λαυρίου, την πυξίδα, αλλά και την εγγύηση για την πολιτιστική και την οικονομική ανάπτυξη του τόπου.

Ο σκοπός

της εκδήλωσης

Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής  του ΣΜΕ, Χρήστος Καβαλόπουλος επισήμανε ότι η  εκδήλωση έχει ως βασικό σκοπό να τιμήσει τους πρωτεργάτες μας και τις ρίζες μας.

«Στο τόπο του Λαυρίου πραγματοποιήθηκε με τις δικές τους προσπάθειες η επανεκκίνηση της εξορυκτικής και της μεταλλουργικής δραστηριότητας στη χώρα μας, δραστηριότητα που «χάνεται στα βάθη» των χιλιετηρίδων. Από εδώ πριν 100 χρόνια ξεκίνησε και η «Ένωση εν Ελλάδι Μεταλλευτικών και Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων», ο πρόδρομος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Αναδείξαμε τις πτυχές του βασικού μηνύματος «Εξόρυξη, Πολιτισμός και Ανάπτυξη», το τρίπτυχο που ακολουθείται και αποδεικνύεται συνέχεια η ισχύς του στη μακραίωνη ιστορία αυτής της χώρας.

Τονίστηκε η σημασία του ορυκτού πλούτου για την ανάπτυξη. Το ελληνικό υπέδαφος διαθέτει αξιόλογους ορυκτούς πόρους και έχει τη δυνατότητα να τους αξιοποιήσει προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Προβάλαμε πώς η εξόρυξη «οδηγεί» σε περιφερειακή ανάπτυξη και ευημερία των περιοχών, όπου συντελείται».

©Typologos.com 2024